Biblioteka w Aarhus, jest jedną z wiodących duńskich bibliotek, nastawioną na tworzenie innowacyjnych usług bibliotecznych, testowanie nowych form pracy z użytkownikami i miejscem międzynarodowych branżowych "niekonferencji" i konferencji, jak np. Next Library, w której miałem przyjemność ostatnio uczestniczyć. Znakomite wyposażenie w materiały biblioteczne, otwarte przestrzenie, bogata działalność kulturalna, edukacyjna i rozrywkowa, to zasadniczo skandynawski standard. Podobnie jak inne biblioteki skandynawskie, biblioteki duńskie cieszą się wielką uwagą samorządów i państwa, które traktują te instytucje jako ważne narzędzia rozwoju w praktycznie wszystkich społecznych obszarach.
Biblioteki wspierane są mocno przez państwową Agencję ds. Bibliotek i Mediów, działającą przy Ministerstwie Kultury, urząd, który został powołany w roku 1920, wówczas jako Państwowy Inspektorat Bibliotek Publicznych. Jego szef, Jens Thorhauge, krótko rekapituluje stosunek władz do bibliotek:
"Biblioteki w społeczeństwie to niekończąca się historia"
proponując jednocześnie wizję biblioteki, jako instytucji elastycznej, odpowiadającej na potrzeby człowieka od poziomu dziecka do naukowca, angażującej wszystkie grupy społeczne, służącej demokracji, stymulowanej innowacją na rzecz i dzięki społecznemu partnerstwu. Prawdę mówiąc, nigdy wcześniej nie słyszałem urzędnika mówiącego tak przytomnie i "z wizją" o bibliotekach, ich rolach i wyzwaniach.
Wątek wspierania demokracji jest może, jak na to państwo, nieco zaskakujący. Bibliotekarze wyjaśniają jednak, że uruchomienie bibliotecznych usług w tym zakresie okazało się konieczne. Młodzi ludzie bowiem przeżywają demokrację jako nieuświadamianą oczywistość, która nie wymaga wysiłku i politycznego uczestnictwa.
Ważnym elementem systemu bibliotecznego jest prężne duńskie stowarzyszenie bibliotekarzy o ponad stuletniej tradycji, które angażuje nie tylko bibliotekarzy. Członkami są także same biblioteki, inne instytucje i stowarzyszenia kultury, studenci Królewskiej Szkoły Bibliotekarskiej oraz ... politycy - reprezentanci lokalnych samorządów różnych szczebli. Stanowią oni połowę składu Rady oraz Komitetu Wykonawczego - najwyższych ciał stowarzyszenia.
Zanim więcej o aarhuskiej bibliotece, ubiegnę nieco (już słyszę) rodzime pokrzykiwania "pieniądze, pieniądze, pieniądze!!": oczywiście, Dania to zamożny kraj, poziomem życia zbliżony do Szwajcarii, była kiedyś zresztą kolonialnym imperium. Trzeba jednak dopowiedzieć, że zaangażowanie władz samorządowych i państwowych w sprawy bibliotek, fundowane jest, jak w całej Skandynawii, na znacznym obciążeniu podatkowym obywateli (jednym z najwyższych w UE i na świecie). Ale też społeczna zgoda na to jest wynikiem zaufania, że uzyskane wpływy państwo i jego urzędnicy podzielą efektywnie i sensownie, z szacunkiem dla dobra wspólnego (czyli także sfery publicznej i jej instytucji), co posłuży wszystkim obywatelom. Nieobojętny jest tu zapewne egalitaryzm Duńczyków - znów, obok innych Skandynawów - są oni społeczeństwem o najniższym na świecie współczynniku rozpiętości dochodów.
Dania, to także kraj o znacznej liczbie imigrantów z obszarów pozaeuropejskich, zabiegający mocno o ich społeczną integrację, co też jest jednym z zadań bibliotekarzy publicznych .
 |
| Główny budynek biblioteki w Aarhus |
Mimo tego, że bibliotekarze z Aarhus chleb powszedni mają zapewniony, duży nacisk kładą na rozwój instytucji. Znani są z z realizacji bardzo wielu ciekawych projektów, których tematyczny rozrzut (no i rozmach) jest nieco oszałamiający. Owa wielość jest możliwa dzięki współpracy z innymi bibliotekami i stowarzyszeniami, instytucjami opieki społecznej oraz biznesem, wspieranymi przez władze. Kilka przykładów:
Biblioteki na torach - grupą docelową tego projektu są pasażerowie krajowych kolei, którzy w podróży mają nieco więcej czasu, niż zwykle. To wielomilionowa rzesza ludzi, do której chcą trafić biblioteki za pośrednictwem portalu, serwującego e-booki, audiobooki i filmy. Badania w pociągach wykazały, że ponad 80% pasażerów uznało pomysł za dobry, mimo że elektroniczne usługi bibliotek znało dobrze tylko (?! ;) ) 36% respondentów. Partnerzy projektu: biblioteki Aalborg, Guldborgsund, Kolding, firma IT, duńskie koleje - projekt wspierany przez rządową Agencję ds. Bibliotek.
BibOS1 - utworzenie w bibliotece, utrzymywanie i rozwój platformy z centralnie przetwarzanymi aplikacjami open source - do wykorzystania przez użytkowników. Biblioteka obniży koszty wykorzystywania komputerów przez użytkowników, dostarczając im darmowe zamienniki oprogramowania komercyjnego. Partnerzy: biblioteki z Odense i Silkeborg - projekt wspierany przez Agencję ds. Bibliotek.
Bogstart (czyli Start z Książką) - dostarczanie darmowych pakietów książek dla dzieci w wieku 6, 12 i 18 miesięcy - do trzech lat, do rodzin (szczególnie imigrantów), w celu stymulacji rozwoju języka i wyobraźni, z wykorzystaniem teatru, wierszy, ruchu, śpiewu, głośnego czytania, komputerowych programów językowych. We współpracy ze szkołami, pielęgniarkami środowiskowymi, pracownikami socjalnymi, pod nadzorem rad: rodziców i specjalistów. Projekt pilotażowy w Aarhus, planowany dla wszystkich duńskich bibliotek, wspierany przez Agencję ds. Bibliotek, która ufundowała dodatkowo uniwersyteckie stypendium doktoranckie w celu zbadania efektów projektu i upublicznienia wyników badań.
Gaming - badanie dwóch aspektów gier komputerowych - ich rozwoju oraz ich środowiska. Pierwszy angażuje użytkowników, ich kreatywność, umiejętność współpracy nad rozwojem gier w drodze warsztatów, turniejów, również we współpracy ze szkołami. Drugi rozpoznaje optymalną aranżację przestrzeni dla graczy, by wypracować wskazówki do wykorzystania przez modernizujące się biblioteki. Wspierany przez Agencję ds. Bibliotek.
Nordisk Biblioteketsnetværk (Sieć nordyckich bibliotek publicznych) - utworzenie sieci wymiany innowacji i doświadczeń oraz podniesienie umiejętności bibliotekarzy dzięki serwisowi wsparcia. Druga grupa docelowa to bibliotekarscy akademicy, którzy także będą wykorzystywać sieć. Partnerzy: biblioteki Borgarbókasafn Reykjavik, Bókasafn Kpavogs, Amtsbókasafnið á Akureyri (Islandia), Deichmanske z Oslo (Norwegia), z Helsinek (Finlandia), ze Sztokholmu (Szwecja). Projekt wspierany przez Nordycką Radę Ministrów.
Out of the box - biblioteki w dziedzinie innowacji opartych na współpracy. Celem jest sprawdzenie, czy partnerstwa i z jakimi podmiotami najlepiej propagują i wprowadzają innowacje wypracowywane w bibliotekach. Projekt odpowiada na pytania, jak rozpocząć, rozwijać i kiedy skończyć współprace z lokalnymi partnerami, jakie umiejętności musza posiadać bibliotekarze i jak dostosować biblioteki do współpracy z partnerami z lokalnego otoczenia. Wynikiem mają być modele współpracy, do zastosowania w innych ośrodkach miejskich. Ten projekt doskonale pokazuje, że biblioteki są w Danii traktowane jako "osie" rozwoju usług dla lokalnych społeczności oraz inkubatory i rozsadniki innowacyjnych rozwiązań w tym obszarze. Oczywiście, projekt wspierany przez Agencję ds. Bibliotek.
 | ||||||||||||
Hol główny - ma też specjalną funkcję - "ku przyszłości"
   Tygryski, żabki, księżniczki - przebieralnia dla najmłodszych
Biblioteka w Aarhus posiada 18 filii. (Jedną z nich, jest opisane tutaj centrum społeczne Gellerup, utworzone w "ugettowionej", imigranckiej dzielnicy miasta).
Kolejną jest filia w Åby, nastawiona szczególnie na innowacje w zakresie edukacji czytelniczej i literackiej dzieci i młodzieży, ale - z wykorzystaniem różnych rodzajów mediów. Centralnym miejscem jest instalacja wyposażona w regały, tablice ścieralne, wyświetlacze dotykowe oraz duży ekran, co w połączeniu ze "sceną" daje młodym autorom-aktorom możliwość prezentacji różnych inspirowanych literaturą wystąpień. Filia jest także warsztatem dla młodych twórców, próbujących swoich piór oraz pomysłów na małe dzieła sztuki. Niezależnie od eksperymentów, dla młodszych użytkowników dostępne jest też przestronne pomieszczenie w bardziej klasycznej aranżacji, gdzie książki mieszają się z zabawkami, z centralnie umieszczoną "wieżą przygód", ze schodkami i kryjówkami.
Biblioteka ta obsługuje także dorosłego czytelnika, udostępnia stanowiska internetowe, miejsca do cichej pracy ("pokój projektowy") oraz Borgerservice. To punkt dla obywateli, gdzie mogą skorzystać oni przy wsparciu urzędników z usług administracji, świadczonych drogą elektroniczną (są one w Danii bardzo rozbudowane) oraz informacji o aktualnym stanie prawnym.
|
 |
| Filia (Åby Library) - apteczka pierwszej pomocy literackiej, w środku lekarstwa; "rzeczowniki", "przymiotniki" ... |
 |
| ... z receptami |
 |
| Filia (Åby Library) - pierwsze, pełne emocji próby literackie młodych pisarzy, uratowane przez bibliotekarzy |
 | ||||||
Filia (Åby Library) - i próby artystyczne - jajo z nekrologów
|
 |
Filia (Åby Library) -"wypożyczalnia" zakładek i okularów (pozostawionych przez czytelników)
|
Na koniec niespodzianka. Otóż ta biblioteka (mowa o gmachu głównym) to dla duńskich bibliotekarzy, urzędników i polityków już za mało. W roku 2014 zakończy się bowiem budowa jej nowej siedziby, które to zamierzenie jest niemałym eksperymentem planistycznym na skalę całego miasta.
Ale o tym w następnych odcinkach ;).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz